ماده 1 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24 / 12 / 1347 شرکت سهامی را چنین تعریف کرده است :
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است.
چنانچه در مقالات پیش گفته شد شرکت های تجاری از حیث مسئولیت به شرکت های سرمایه ، شخص ، مختلط و کمیتی تقسیم می شود. شرکت سهامی از جمله شرکت های سرمایه است که از تجمیع سرمایه های اندک سهامداران تشکیل می شوند. شرکت های سهامی شرکت هایی هستند که با خرید و فروش سهام اعضاء آن دائماَ در حال تغییر هستند که بدین شیوه استمرار شرکت منوط به وجود صاحبان سهام است که لازم نیست همیشه شخص ثابتی سهامدار باشد زیرا با خرید و فروش سهام امکان دارد صاحبان سهام به کرات تغییر کنند . بنابراین این نوع از شرکت ها بارزترین نمونه یک شرکت سرمایه هستند .
اگرچه سرمایه شرکت به صورت سهام تقسیم شده استمرار عملیات تجاری شرکت هم برپایه سهام استوار شده است. در این نوع شرکت استمرار حیات برپایه شخص یا اشخاص خاص قرار نگرفته است. این نوع شرکت در قانون تجارت سابق دارای یک مصداق کلی بوده است در حالی که در لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 موضوع مواد 21 تا ا93 قانون تجارت مصوب 1311 مصادیق آن توسعه پیدا نموده است و شرکت های سهامی در دو حالت قابل فرض گردید که هریک دارای قوانین و مقررات خاص خود می باشد.
تاسیس شرکت سهامی در زمانی که قانون سال 1303 حاکمیت داشت در عمل و در رویه به دو شکل صورت می گرفته است گاه کلیه شرکای شرکت سهامی معین بودند و سرمایه شرکت را تعهد می کردند که به محض تصمیم گیری در مجمع عمومی موسس درباره اساسنامه و شرکت نامه و انتخاب مدیران و بازرسان شرکت تشکیل می گردد که اصطلاحاَ به آن تاسیس فوری می گفتند برعکس در موقعی که موسسان شرکت تصمیم به تاسیس شرکت می گرفتند و کلیه سهامداران معین نبود و لازم بود از طریق دعوت و تبلیغ سهامداران را جلب تا پس از تکمیل سرمایه لازم اقدام به تاسیس شرکت نمایند که این نحو از تشکیل را اصطلاحاَ تاسیس تدریجی می گفتند. البته این تقسیم بندی در عرف وجود داشته است و قانون چنین تقسیم بندی ارائه ننموده است اما پس از تصویب قانون تجارت مصوب 1311 و سپس لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 شرکت های نوع اول را شرکت سهامی خاص و شرکت های نوع دوم را به شرکت سهامی عام تقسیم نمودند و مقررات مفصلی برای آن ها وضع گردید.
همان طور که گفته شد قانون تجارت مصوب سال 1303 و اصلاحیه 1304 در تعریف شرکت سهامی تصریح داشته بود که شرکت سهامی شرکتی است که برای امور تجاری تشکیل و سرمایه آن به سهام تقسیم می گردد. قانون مذکور فقط یک نوع شرکت سهامی را مقرر داشته است که با این وصف ابهامات و محدودیت هایی وجود داشته است حتی قانونگذار در سال 1311 قانون تجارت جدید تصویب نموده و شرکت های تجاری را از سه نوع به هفت نوع تبدیل نمود و احکام هر یک را دقیقاَ مقرر نموده است اما تغییر قابل قبولی در شرکت های سهامی ارائه نگردیده بود تا این که ابهامات موجود در شرکت سهامی که می توان آن را از جمله مهم ترین شرکت های موثر در اقتصاد دانست موجب گردید تا قانونگذار با تصویب لایحه اصلاح بخشی از قانون تجارت در سال 1347 به نحو دقیق تری به آن بپردازد یعنی بین شرکت سهامی که موسسین آن معلوم باشند و کلیه سرمایه آن را تعهد کنند و شرکت سهامی که موسسین آن معلوم نبوده و قرار است با مراجعه به عموم مردم نظرات موسسین را کامل کنند و سرمایه را خارج از خود جذب نمایند قائل به تفکیک گردیده است در لایحه اصلاح قانون تجارت دو نوع شرکت سهامی عام و خاص را پیش بینی نموده اند.
https://nikregister.com