دانستنی‌های جالب درباره سیب‌زمینی

هر یک عدد سیب‌زمینی پخته متوسط حدود 110کیلو کالری انرژی دارد و تقریبا غذایی کم کالری و سرشار از فیبر محسوب می‌شود که موجب سلامت بدن می‌گردد، سیب زمینی موجب تقویت عملکرد قلب، محکم شدن لثه و بهبود زخم معده می‌‌گردد
 
سیب زمینی از جمله محصولات غده‌ای و یک گیاه یکساله است که دارای جایگاه ویژه‌ای در تغذیه و سبد غذایی مردم جهان است. در ایران نیز از نظر اهمیت غذایی در رتبه سوم بعد ازبرنج و گندم قرار دارد که بصورت آب پز، سرخ شده و چیپس استفاده می‌گردد. بیش از90 نوع سیب زمینی با طعم، اندازه، رنگ و استفاده‌های متفاوت در جهان وجود دارد.

سیب زمینی در غذاهای سنتی ایرانی همچون خورش قیمه و آبگوشت و... بکار می‌رود و در طباخی ایرانی مصارف زیادی دارد اما بسیاری افراد از خواص این ماده غذایی اطلاع کافی ندارند. سیب‌زمینی هم، مانند سبزیجاتی چون ذرت و نخود فرنگی در خانواده کربوهیدرات‌‌ها قرار دارد و حاوی مقدار فراوانی کربوهیدرات و مقدار کمی پروتئین می‌‌باشد و تقریبا فاقد چربی و کلسترول و سرشار از مواد مغذی می‌‌باشد. مهمترین ماده اصلی موجود در سیب زمینی نشاسته می‌‌باشد، لذا برای تامین انرژی ماده مفیدی است و غذای مناسبی برای وعده‌‌های صبحانه و ناهار و شام محسوب می‌شود.

سیب زمینی دارای مواد مغذی و مفیدی می‌‌باشد اما به اشکال ناسالم، مانند سرخ شده و یا چیپس مصرف می‌‌شود و یا پخته شده آن همراه با کره، سس و پنیر پیتزا و یا همراه خامه مصرف می‌‌شود که تمامی این روش‌ها و مواد، موجب افزایش چربی بدن و اضافه وزن و بیماری قلبی خواهند شد. اگر سیب‌زمینی را بدون سرخ کردن واین مواد (کره، مارگارین، سس و پنیر پیتزا) میل کنید.

هر یک عدد سیب‌زمینی پخته متوسط، حدود 110کیلو کالری انرژی دارد و تقریبا غذایی کم کالری و سرشار از فیبر محسوب می‌شود که موجب سلامت بدن می‌گردد. سیب زمینی موجب تقویت عملکرد قلب، محکم شدن لثه و بهبود زخم معده می‌‌گردد. هر 100 گرم سیب زمینی حدود 20 الی 25 میلی گرم ویتامین C دارد. این ویتامین منجربه جلوگیری از خونریزی لثه و محکم شدن آن می‌‌شود و به تولید کلاژن که تشکیل دهنده استخوان، غضروف، مفاصل و عضلات و رگ‌های خونی است کمک می‌‌کند و همچنین یک آنتی‌اکسیدان قوی است.

همچنین سیب‌زمینی غنی از بتاکاروتن می‌‌باشد که پیش‌ساز ویتامین A است و رنگ زرد داخل آن به خاطر وجود این ماده مغذی است که وقتی پخته می‌‌شود به آسانی جذب می‌‌شود. یک فنجان سیب‌زمینی پخته حاوی 21 درصد ویتامین B6 می‌‌باشد که برای عملکرد بسیاری از آنزیم‌‌ها خصوصا در متابولیسم پروتئین‌ها مورد نیاز است. سیب زمینی دارای آب فراوان و افزایش دهنده ادرار می‌باشد و از این‌رو برای کلیه و مثانه مفید است. همچنین حاوی پتاسیم، فسفر، منیزیوم، آهن، کلسیم و منگنز نیز می‌باشد.

سیب‌زمینی در اثر ماندن زیاد در انبار یا آشپزخانه و پخت نامناسب، مقدار زیادی از ویتامین‌ها خصوصا ویتامین C خود را از دست می‌‌دهد، لذا جهت حفظ ویتامین‌‌ها و مواد مغذی، بهترین روش پخت آن، کباب شده یا پخته شده با پوست می‌‌باشد. بهتر است برای آبپز نمودن آن، سیب زمینی‌‌ها با پوست و یا آب کم و حرارت پایین و در ظرف دربدار پخته شوند، تا ویتامینC کمتری از دست بدهند. اگر مجبور به استفاده از سیب‌زمینی به صورت سرخ کرده هستید، دقت نمایید که در سرخ کردن آن، ماده ای سمی بنام آکریلامید ایجاد می‌‌شود که باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی و افزایش احتمال بیماری‌‌های عفونی و ابتلا به سرطان می‌‌شود و عوارض عصبی در پی خواهد داشت.

سیب زمینی‌‌های لکه دار را استفاده نکنید و سیب زمینی را در حرارت پایین و مدت زمان کوتاه تا حد طلایی شدن آن سرخ نمایید و از روغن‌‌های مایع گیاهی مخصوص سرخ کردن استفاده نمایید و پس از سرخ کردن، سیب زمینی‌‌ها را روی حوله کاغذی یا در آبکش فلزی بریزید تا روغن آن گرفته شود.

نکته قابل توجه دیگر آن است که در سیب زمینی جوانه زده و قسمت‌‌های سبز که در آن مشاهده می‌‌شود، ماده ای سمی بنام سولانین وجود دارد که این ماده نیز علایم گوارشی و عصبی در پی خواهد داشت، لذا از مصرف آن خودداری نموده و قسمت‌‌های سبز را جدا نمایید.

سیب‌زمینی با توجه به ترکیب غذایی که دارد ماده غذایی مفید، سالم، نیروبخش و زود هضم می‌باشد. 100گرم نان با 350گرم سیب زمینی و 75 گرم برنج خام، از نظر ارزش غذایی تقریبا برابر است. با توجه به تاکید بر تنوع در بشقاب غذای سالم، می‌‌توانیم مواد غذایی را به علت شباهت ترکیبات مواد مغذی آنها با یکدیگرجانشین کنیم.