توصیه‌های تغذیه‌ای برای سلامت دندان‌ها

رژیم غذایی نقش مهمی در ساختار دندان‌ها، انسجام لثه‌ها، استحكام استخوان و پیشگیری و كنترل بیماری‌های حفره دهان دارد. نوع، شكل و تناوب مصرف غذا و مایعات اثر مستقیمی روی PH و فعالیت میكروب‌های دهان دارد كه می‌تواند پوسیدگی دندان‌ها را تسریع و یا كند، کند. رژیم غذایی بر سلامتی حفره دهان موثر است، گرچه برعكس آن نیز صادق است كه وضعیت دهانی می‌تواند در توانایی فرد در مصرف غذای كافی و دستیابی به تعادل تغذیه‌ای موثر باشد.
دندان آسیب‌پذیر
گسترش پوسیدگی دندان‌ها نیازمند وجود دندانی می‌باشد كه، در برابر حمله آسیب‌پذیر است. تركیب مینا و دنتین، مكان قرارگیری دندان‌ها، كیفیت و كمیت بزاق، گسترش سوراخ‌شدگی و شیار در تاج دندان‌ها برخی از فاكتورهایی هستند كه آسیب‌پذیری یك دندان را مشخص می‌كنند. بزاق قلیایی یك اثر محفاظتی داشته، درحالی‌كه بزاق اسیدی آسیب‌پذیری در برابر پوسیدگی را افزایش می‌دهد.


میكروب‌ها
باكتری‌ها جزو ضروری در فرایند پوسیدگی محسوب می‌شوند. استرپتوكوكوس موتانس بیشترین شیوع را دارد. این میكروب كربوهیدرات‌ها را در دهان تجزیه كرده و تولید محصول اسیدی می‌كند كه منجر به پوسیدگی می‌شود. تفاوت‌های ژنتیكی، نوع و میزان باكتری‌های دهان ممكن است در برخی افراد سبب افزایش خطر پوسیدگی شوند، اما بهداشت دهان در خطر بیماری‌های عفونی دهان مستقیما نقش دارد.


كربوهیدرات‌ها
كربوهیدرات‌های تخمیرپذیر مواد مطلوبی برای باكتری‌ها محسوب می‌شوند. باكتری‌ها همیشه حضور دارند و وقتی در معرض كربوهیدرات قابل تخمیر قرار می‌گیرند شروع به كاهش PH دهان می‌كنند. پوسیدگی‌زایی به خواص افزایش‌دهنده پوسیدگی یك رژیم یا غذا اشاره دارد.

تغذیه و نمو دندان‌ها
نمو دندان‌های اولیه در 2 تا 3 ماهگی بارداری آغاز می‌شود. رسوب مواد معدنی تقریبا در ماه چهارم بارداری آغاز شده و تا سال‌های نوجوانی ادامه می‌یابد. بنابراین تغذیه مادر در تشكیل دندان‌هایی با ساختمان معدنی مناسب نقش دارد. در بخشی از دندان به نام دنتین، پروتئین كلاژن وجود دارد كه برای ساخته شدن به ویتامین‌ها نیاز دارد. ویتامین D برای فرایند رسوب كلسیم و فسفر در كریستال‌های هیدروكسی آپاتیت، فرم طبیعی از كلسیم و فسفر كه دنتین و مینا را تشكیل می‌دهد، ضروری است. فلوراید به هیدروكسی آپاتیت اضافه شده و مقاومت منحصربه‌فردی در برابر پوسیدگی دندان‌ها در دوره قبل از تولد و پس از آن فراهم می‌آورد. رژیم غذایی در تمامی مراحل نمو، جوانه زدن و نگهداری دندان‌ها حائز اهمیت است. اثر موضعی رژیم، به‌ویژه مصرف مكرر كربوهیدرات‌های تخمیرپذیر بر تولید اسیدهای ارگانیك توسط باكتری‌های دهان و میزان فساد دندانی اثر می‌گذارد.

پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان یكی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی محسوب می‌شود كه محصولات اسیدهای ارگانیك منجر به برداشت تدریجی مواد از مینای دندان و سپس تخریب سریع پروتئین‌های ساختمان دندان می‌شود. پوسیدگی‌ها ممكن است در سطح هر دندانی اتفاق بیفتند.